Summary
AMAÇ: Dudak kanseri tanılı hastalarda primer tümöre veya tümör yatağına uygulanan LDR interstisyel brakiterapi (BT) ile elde edilen tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi. GEREÇ VE YÖNTEM: Kliniğimizde 1982-2000 yılları arasında 32 dudak kanseri tanılı hastaya primer tedavi veya postoperatif olarak interstisyel brakiterapi uygulanmıştır. Tek başına BT 13, BT+ERT 4, cerrahi + BT 10, boyun disseksiyonu + BT 2, cerrahi(- ERT + BT 3 hastaya yapılmıştır. ERT için 5 hastada Co60, 1 hasta 6 MeV e, 1 hasta ise 180 KV, 0.5 Cu üniteleri kullanılmıştır. Üç hastaya tek yan alan, 3 hastaya karşılıklı paralel sahadan ERT uygulanmıştır. Ortovoltaj ile ERT başlanan 1 hastada ise 230 cGy/ 4f sonrası tedavi kesilmiştir. BT, Paris dozimetri sistemi kullanılarak Ir192 kaynakları ile plastik tüp veya anjiokat yerleştirilerek 1 hastada çift, 31 hastada tek plan olarak yapılmıştır. Dişler 2 mm'lik kurşun bloklar ile korunmuştur. Kozmetik ve fonksiyonel değerlendirmede Turreson ve Thames skalası kullanılmıştır. Hastaların BED10 ve BED3 değerleri lineer quadratik formül ile hesaplanmıştır. BULGULAR: Hastaların yaşı 23-83 arasında değişmek üzere medyan 53.5'dir. Takip süresi ortalama 55.69 ± 29.38 aydır. Tümör yerleşimi hastaların %85'inde alt dudak, %9'unda komissür, %6'sında üst dudaktadır. T evresi 16 (%50) T1, 10 (%31) T2, 2 (%6) T3, 4 (%13) yineleme, N evresi N028 (%88), N1 4 (%12) olarak bulunmuştur. Histopatoloji 1 hastada malign mikst, 31 hastada yassı epitel hücreli karsinomdur. BT referans izodozu saatte medyan 43 cGy (20-73) olacak şekilde toplam medyan 64.5 Gy (45-98) verilmiştir. Tüm hastalarda BED10 medyan 69.17 Gy (47-102), BED3 medyan 107.67 Gy (20-131) olarak bulunmuştur. Hastaların 2'si alan için 3'ü alan dışında olmak üzere 5'inde yerel yineleme, 2'sinde ise bölgesel yineleme görülmüştür. Boyun hastalığı olan 2 hasta hastalığın progresyonu nedeni ile ex olmuştur. Genel sağkalım ve yerel hastalıksız sağkalım sırası ile T1'de %100, %100, T2'de %90, %100 olarak bulunmuştur. Bölgesel hastalıksız sağkalım NO olan hastalarda %97 iken N1 evresinde olan 4 hastanın 1'inde (%25) bölgesel yineleme görülmüştür. BED10<70 Gy ve >=70 Gy olan hastalarda yerel yineleme, genel sağkalım ve hastalıksız sağkalım sırası ile %9, %0; %95, %80; %90, %100 ve <75 Gy, >=75 Gy olan hastalarda %6, %8; %93, %92; %92, %89 olarak bulunmuştur. Aradaki farklar istatistiksel olarak anlamsızdır. Hastaların %81'inde iyi ve çok iyi kozmetik elde edilmiştir. BED3 <110 Gy, >110 Gy olan hastalar genel kozmetik açıdan değerlendirilmiştir. İstatistiksel anlamlı olmamakla birlikte BED3 değerleri 110 Gy'in altında olan hastalarda iyi ve çok iyi kozmetik oranlarının daha yüksek olduğu gözlenmiştir. SONUÇ: T1, T2 evresinde tek başına, T3 evresinde ise eksternal radyoterapi ile birlikte uygulanan brakiterapi dudak kanserinde yüksek kontrol oranı, iyi fonksiyonel ve kozmetik sonuçları ile öncelikle tercih edilebilecek bir tedavi yöntemidir. Bu tümörlerde cerrahi, kurtarıcı tedavi için saklanmalıdır.
