2Dokuz Eylül Üniversitesi Kulak Burun Boğaz AD, İzmir
3Dokuz Eylül Üniversitesi Radyodiagnostik AD, İzmir
4Dokuz Eylül Üniversitesi Patoloji AD, İzmir AMAÇ
Bu çalışmanın amacı nazofarenks kanserinin tedavisinde “Dokuz Eylül Baş-Boyun Kanserleri Grubu (DEBBKG) Tedavi Protokolü”ne göre radyoterapi (RT) ve kemoterapi (KT) kullanımının sonuçlarının geriye dönük olarak değerlendirilmesi ve prognostik faktörlerin irdelenmesidir.
HASTALAR VE YÖNTEM
Ocak 1991- Aralık 2002 tarihleri arasında primer tedavileri DEBBKG tarafından yönlendirilmiş, nazofarenks karsinomu tanılı, uzak metastazsız, 97 (70'i erkek, 27'si kadın) hasta değerlendirilmiştir. Medyan yaş 48 (13-76)'dir. Histolojik değerlendirmede WHO, klinik evrelemede AJCC 1989 ve 1997 sistemleri kullanılmıştır. Histolojik değerlendirmede 65 (%67) hasta WHO tip III'tür. AJCC 1989'a göre 80 (%83) AJCC 1997'ye göre 51 (%52) hasta yerel bölgesel evre IV'dür. Elli sekiz (%60) hasta neoadjuvan KT almışlardır. Medyan RT dozu 70 (50-72,2) Gy'dir ve hastaların 70 (%72)'ine konvansiyonel, 27 (%28)'sine konkomitan boost yöntemiyle uygulanmıştır. Erken ve geç yan etkiler EORTC / RTOG sistemine göre değerlendirilmiştir.
BULGULAR
Medyan izlem süresi 43 (3-147) aydır. Neoadjuvan KT sonu değerlendirmede toplam yanıt oranı %76 [tam yanıt 3 (%5), parsiyel yanıt 41 (%71) hasta] iken RT sonrası toplam yanıt oranı % 98'dir [tam yanıt 86 (%89) ve parsiyel yanıt 9 (%9) hasta].
Erken dönemde 39 (%40) hastada derece III mukozit saptanmıştır. Geç dönem değerlendirme yapılan 71 hastada, derece III-IV olarak; %6 yumuşak doku, %1 tükrük bezi hasarı ve %1 miyelit görülmüştür. Beş yıllık genel, yerel-bölgesel hastalıksız, uzak metastazsız ve hastalığa özgül sağkalım oranları sırasıyla %55, 74, 73 ve 65 olarak hesaplanmıştır. Sağkalımlara yönelik prognostik faktörlerin değerlendirilmesinde çok değişkenli analizde genel ve yerel-bölgesel hastalıksız sağkalımlar için 50 yaşın üstünde olmak (p= 0.001, p= 0.003) anlamlı olumsuz prognostik faktör olarak bulunmuştur. AJCC 1997'ye göre ileri N evresi ise genel sağkalım (p= 0.024), uzak metastazsız sağkalım (p= 0.008) ve hastalığa özgül sağkalım için (p= 0.003) istatistiksel anlamlı faktör olarak hesaplanmıştır.
SONUÇ
Tedavi standardizasyonu sağlamak için oluşturulan protokolümüzde elde edilen sonuçlar literatürle uyumlu olup, erken evre hastalıkta radyoterapi ve lokal ileri hastalıkta kemoradyoterapi DEBBKG tarafından kullanılmaya devam edecektir. Tümör kontrolünün arttırılması için konformal tedaviler ve yaşam kalitelerine yönelik yeni çalışmalar hedeflenmektedir.