TURKISH JOURNAL OF ONCOLOGY
2001 , Vol 16 , Num 1 Ek
SERVİKS KANSERİNİN KÜRATİF RADYOTERAPİSİNDE DOZ HIZI, BED, YEREL KONTROL, GEÇ YAN ETKİ İLİŞKİSİ
İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, Radyasyon Onkolojisi BD, İstanbul
1970-1999 yıllarında kliniğimizde radikal radyoterapi ile tedavi edilen 865 serviks kanseri tanılı hastanın tedavi koşulları ve BED değerlerine göre sağ kalım sonuçları, geç komplikasyonları retrospektif olarak incelenmiştir. Radyoterapi uygulamaları yıllara göre değişiklik göstermektedir. Eksternal radyoterapi pelvis alanına ön-arka plandan 50.4-54 Gy/5.5-6 haftada Co60 veya linac ile uygulanmıştır. Doksan bir (%11) hasta brakiterapi yapılamadan tek başına eksternal radyoterapi almıştır. İntrakaviter brakiterapi 774 (%89) hastaya uygulanmıştır. Brakiterapide kullanılan doz hızı 114 (%19) hastada LDR, 630 (%81) hastada HDR'dir. Biyolojik eşdeğer dozlar (BED) lineer quadratik formül ile hesaplanmıştır. Hastaların ortanca yaşı 52'dir (22-89). Ortalama izlem süresi 40.64 ± 29.54 aydır. Evre IIB-IIIB %86,1-IIA %7.5, IVA %6.5 oranındadır. Yerel hastalıksız ve genel sağkalım değerleri sırasıyla evre I-IIA'da %71, %73, evre IIB'de %67, %61, evre III'te %52, %43, evre IVA'da %28.18'dir. Uygulanan doz hızına göre değerlendirme yapıldığı zaman ise her iki doz hızında benzer sağkalım oranları bulunmuştur. Yerel hastalıksız ve genel sağkalım LDR'de %56, %52 iken HDR'de %62, %53'tür. BED değerlerinin sağkalımı ve yineleme oranlarına etkileri araştırılmış ve BED10 <85 Gy olduğunda yerel başarısızlık (YB) %41 yerel hastalıksız sağkalım (YHS) %53, >=85 Gy de ise sırasıyla %37, %62 olarak bulunmuştur. Tedavi öncesi faktörlerden evre, parametrial tutulum, yaş tedavi faktörlerinden ise intrakaviter brakiterapi uygulaması, BED tek değişkenli analizlerde yineleme ve sağkalım açısından anlamlı bulunmuştur. Tüm hastalarda grad 3-4 ürogenital sistem komplikasyonları %0.5, gastrointestinal sistem komplikasyonları %1 hastada görülmüştür. Her iki doz hızında grad 3-4 komplikasyonlar benzer oranlardadır. BED3 120 Gy ve 140 Gy ürogenital ve gastrointestinal komplikasyonlar açısından incelenmiş ve anlamlı sonuç elde edilememiştir. Genel ve yerel hastalıksız sağkalım için çok değişkenli analizde evre, yaş, parametrial tutulum, brakiterapi uygulaması ve BED10 anlamlı bulunmuştur. Bu retrospektif çalışmada BED değerlerinin tedavi sonuçlarını etkilediği gösterilmiştir. Sonuç olarak radikal radyoterapi uygulanacak hastalarda BED değerlerinin 85 Gy veya üstünde olması önerilmektedir.
Keywords :
brakiterapi, serviks kanseri, bed